Văn hóa làm việc 996 là gì?

Văn hóa 996 là cách người Trung Quốc ám chỉ giờ làm việc từ 9h sáng đến 21h tối liên tục 6 ngày trong tuần. Một trong những người nổi tiếng đầu tiên ủng hộ văn hóa làm việc 996 là Jack Ma (người sáng lập Alibaba).

Văn hoá làm việc 996. Ảnh sưu tầm

Hệ thống / giờ làm việc / giờ làm việc 996, hệ thống giờ làm việc 996 dịch từ làm việc 996 (tiếng Trung: 996 工作 制; bính âm: Gōngzuò zhì) hay như báo chí Việt Nam thường gọi là văn hóa / lịch làm việc 996. Cái tên bắt nguồn từ yêu cầu của nó là người lao động phải làm việc từ 9:00 sáng đến 9:00 tối, 6 ngày một tuần; hoặc 72 giờ mỗi tuần. Một số công ty Internet của Trung Quốc đại lục đã áp dụng hệ thống này làm giờ làm việc chính thức của họ. Những người chỉ trích nói rằng hệ thống 996 giờ là vi phạm nghiêm trọng luật pháp Trung Quốc.

Vào tháng 3 năm 2019, một cuộc biểu tình “chống 996” đã được phát động qua GitHub. Năm 2021, lần đầu tiên, một nghiên cứu học thuật về các tổ chức của Trung Quốc đã công nhận sự tồn tại của “văn hóa làm việc quá sức như ‘996’”.

Vào ngày 27 tháng 8 năm 2021, Tòa án Nhân dân Tối cao và Bộ Nhân lực và Phúc lợi Trung Quốc đã công bố một bài luận cho rằng chế độ lao động “996” là bất hợp pháp.

Làm freelancer có thoát khỏi văn hoá 996 không?

Không chỉ dân văn phòng hay công nhân mới vướng vào lịch làm việc quên ngày quên đêm. Thời buổi công nghiệp này, áp lực công việc 996 không buông tha một ai, kể cả dân freelancer.

Thời buổi công nghiệp này, áp lực công việc 996 không buông tha một ai, kể cả dân freelancer.

Các công ty nói gì về văn hóa 996?

Cuộc tranh luận xung quanh văn hóa 996 ngày càng trở nên gay gắt khi nhiều nhân viên thiệt mạng vì áp lực công việc. Tuy nhiên, nhiều nhà lãnh đạo không những không bảo vệ nhân viên mà còn ủng hộ văn hóa này, trong số đó phải kể đến Jack Ma – tỷ phú sáng lập “đế chế” Alibaba.

Ông từng gọi lịch trình làm việc nghiêm ngặt của Alibaba là một “điều may mắn mà nhiều công ty không có được”, nhờ đó mà Alibaba đạt được vị trí như ngày nay. Ông cũng kêu gọi nhân viên áp dụng văn hóa 996: “Nếu gia nhập Alibaba, bạn phải sẵn sàng làm việc 12 giờ mỗi ngày, nếu không thì tại sao lại đến với Alibaba? Chúng tôi không cần những người chỉ muốn làm việc 8 giờ”.

Chia sẻ trên mạng xã hội Weibo năm 2019, tỷ phú Jack Ma cho rằng văn hóa “996” thực ra là “may mắn lớn” với những người trẻ – Ảnh: Getty Images.

Zhou Hongyi – Giám đốc điều hành của công ty an ninh mạng Qihoo360 cũng bảo vệ văn hóa 996 khi ông tin rằng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống là không thể. Tốt hơn hết, các công ty nên thuyết phục nhân viên “làm việc cho chính họ” để xoa dịu họ.

Zhu Ning – người sáng lập kiêm CEO của công ty thương mại điện tử Youzan viết trên WeChat vào năm 2019: “Nếu không cảm thấy áp lực trong công việc, bạn nên nghỉ việc ngay lập tức vì công ty của bạn sắp phá sản.

Đối với những người ứng tuyển Youzan, Zhu Ning luôn thông báo rằng khi đã vào trong, nhân viên nên coi thời gian làm việc như một thói quen, không nên tách rời giữa công việc và cuộc sống.

Văn hóa làm việc 996 thay đổi khi nào?

Văn hóa 996 bắt nguồn từ sự bùng nổ internet của Trung Quốc, khi các công ty khởi nghiệp chịu áp lực đăng bán hàng, nhưng hiện tượng này vẫn tồn tại cho đến ngày nay do tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại của đất nước, buộc các công ty phải sa thải nhân viên và đóng băng tài năng mới. Những nhân viên còn lại phải đảm nhận khối lượng công việc nặng hơn bình thường.

Đại dịch Covid-19 cũng đã khiến thị trường lao động ngày càng trở nên khó khăn, buộc nhân viên – đặc biệt là những người trẻ tuổi – phải làm thêm giờ để chứng tỏ giá trị của họ. Đồng thời, triển vọng kiếm tiền từ việc niêm yết công khai đã đẩy các công ty khởi nghiệp vào thế quá đà trong nỗ lực đánh bại đối thủ.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng làm việc trong thời gian dài không đồng nghĩa với năng suất tốt. Nghiên cứu từ Tạp chí Dịch tễ học Hoa Kỳ cho thấy những người lao động trung niên làm việc hơn 55 giờ một tuần có trí nhớ kém hơn những người làm việc ít hơn
1 giờ.

Các chuyên gia cho rằng việc chính quyền địa phương thiếu thực thi pháp luật mạnh mẽ là một rào cản lớn đối với sự thay đổi văn hóa 996. Ngoài ra, một số chủ doanh nghiệp đã bắt đầu nhận ra tác hại của văn hóa 996 nên quyết định không tiếp cận công ty của họ, họ được gọi là “doanh nhân Phật giáo”. Đây được cho là những cá nhân đã thành lập doanh nghiệp thành công và không vội vàng huy động vốn.

Một số chủ doanh nghiệp đã bắt đầu nhận ra tác hại của văn hóa. 996 nên quyết định không tiếp cận công ty của họ, họ được gọi là “doanh nhân Phật giáo”.

Trong khi cuộc tranh luận về văn hóa 996 vẫn chưa kết thúc, nhiều nhân viên cho biết họ sẵn sàng làm thêm giờ nếu được trả lương cao hoặc có khối lượng công việc nặng nề vào ngày hôm đó. Một kỹ thuật viên từ Thâm Quyến nói với SCMP, “Nếu mức lương cao, 996 có thể được chấp nhận”.

Văn hóa làm việc 996 khắc nghiệt ở Trung Quốc bị ‘thổi còi’

Ngày 26/8, Tòa án Tối cao Trung Quốc đã chính thức lên án văn hóa 996 hà khắc của nước này. Văn hóa 996 ngày càng phổ biến trong các công ty công nghệ lớn, các công ty khởi nghiệp và các công ty tư nhân.

2 nhân viên tử vong vì làm việc quá sức trong vòng 2 tuần tại Pinduoduo làm dấy lên làn sóng chỉ trích văn hóa “996” vào năm 2019 – Ảnh: Getty Images

Cụ thể, các công ty chấp nhận văn hóa khắc nghiệt này yêu cầu nhân viên làm việc từ 9:00 sáng đến 9:00 tối, sáu ngày một tuần.

“Gần đây, tình trạng làm thêm quá giờ ở một số ngành công nghiệp đang được chú ý rộng khắp”, Tòa án nhân dân tối cao Trung Quốc nêu trong tuyên bố gửi Bộ Nhân lực và an sinh xã hội.

Các quan chức nhấn mạnh rằng người lao động có quyền nghỉ ngơi và đi du lịch, và việc tuân thủ hệ thống giờ làm việc quốc gia là nghĩa vụ pháp lý đối với người sử dụng lao động.

Tòa án viện dẫn các trường hợp nhân viên bị ép buộc làm việc theo văn hóa 996 trong thời gian dài tại các công ty thuộc nhiều lĩnh vực, và mô tả đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật giới hạn thời gian làm thêm, nên bị coi là vi phạm pháp luật.

Tranh cãi về văn hóa làm việc ở Trung Quốc 996 không phải là mới. Chẳng hạn, tỷ phú công nghệ Jack Ma, đồng sáng lập công ty Alibaba, đã nhận không ít “gạch đá” sau khi gọi văn hóa 996 là “ưu ái” cách đây 2 năm.

“Khuyến khích nhân viên làm việc chăm chỉ không sai, nhưng điều này không thể là lá chắn cho phép người sử dụng lao động trốn tránh trách nhiệm pháp lý”, Tòa án tối cao nhấn mạnh.

Tuyên bố này được chính quyền Trung Quốc đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh siết chặt kiểm soát các công ty tư nhân.

Các nhà lãnh đạo cấp cao của đất nước này cho biết đây là một bước cần thiết để giải quyết thực trạng bất bình đẳng trong giáo dục và ngăn chặn tình trạng bất ổn xã hội trong tương lai.

Gần đây, giới trẻ Trung Quốc cũng bắt đầu quay lưng với văn hóa 996 với nhiều trào lưu như “ra đường về nhà”, “đi ngủ” … Triết lý này kêu gọi mọi người bỏ qua những áp lực xã hội đang ảnh hưởng đến mình. khiến họ phải làm việc chăm chỉ để kết hôn, sinh con hoặc mua nhà.

Trong GA4, Bounce Rate không còn nữa! Chỉ số sẽ được sử dụng thay thế cho nó là Engaged Sessions (Phiên được tương tác).

Chỉ số Tỷ lệ thoát (Bounce Rate) trong thời gian dài trong Universal Analytics (GA3) sẽ không được chuyển sang Google Analytics 4 (GA4). Tỷ lệ thoát được định nghĩa là tỷ lệ phần trăm của các phiên trên một trang không có tương tác với trang. Một phiên bị trả lại có thời lượng phiên là 0 giây.

Engaged Sessions là số phiên kéo dài hơn 10 giây hoặc có Conversion Event (Sự kiện chuyển đổi) hoặc có 2 lượt xem trang trở lên. Bất kỳ một trong những tương tác / sự kiện đó sẽ cho phép bạn hiểu có bao nhiêu người dùng đang tương tác với nội dung của bạn trên trang web của bạn.

Mặc dù chỉ số mới có thể có các thông số bổ sung, nhưng nó rất giống với Bounce Rate. Một phiên kéo dài 0 giây hoặc chỉ có 1 lần xem trang (thông số Bounce Rate) sẽ không được tính là Engaged Sessions. Bạn cần phải lưu ý đến cách đánh dấu Sự kiện chuyển đổi của mình. Ví dụ: nếu bạn đánh dấu một lần xem trang không cụ thể là Engaged Sessions trong GA4, điều này có thể làm tăng số lượng Phiên được tương tác một cách giả tạo, từ đó cũng sẽ tăng Số phiên được tương tác của bạn trên mỗi người dùng.